Toonta waa cuntada laga sameeyo toonka (garlic), oo ah geed aad ka heli kartaan badhaadhe iyo kuwa kale. Waa qayb ka mid ah cuntada dadka Soomaalida iyo dadka kale ee ka baxsan geesiyada.si loo hubiyo waxyaabo badan oo wanaagsan.
Toonku waxa uu leeyahay cabbir iyo aroosyo badan oo ka mid ah cuntada. . Tani waxay ka mid tahay sababta toonku uu yahay qayb muhiim ah ee dhaqan-dhaqaalaha iyo cuntada Soomaalida.Waa wax keliya oo loogu talagalay in la sameeyo si loo dhaqmo cuntooyinka quruun ee leh maraq ama saliid.
Halkaas waxaa loo isticmaali karaa waxa ku jira saladhka, sida letis, kaalumo, kabijaro, tamatarka, mooli, iyo kuwo kale oo badan.
dalalka ee ugu waxsoo saarka badan toonta
noocyada loo qaybiyo toonta
Toonta waxaa loo kala saaraa noocyo kala duwan iyadoo lagu saleynayo meesha laga soo gooyay, nooca beerista, iyo sifooyinka gaarka ah ee toonta. Halkan waxaa ku xusan noocyada ugu muhiimsan ee toonta:
1. Toonta Cagaaran (Softneck Garlic)
Astaamaha:
- Waxaa loo yaqaanaa "softneck" sababtoo ah qoorta jilicsan ee ay leedahay.
- Waxay leedahay googooyin yaryar oo isku wareegsan.
- Aad bay u adkeydahay, oo leh shelf life dheer.
- Nooca ugu badan ee laga helo dukaamada iyo suuqyada.
Noocyada Caan ka ah:
- Artichoke Garlic: Waxay leedahay googooyin badan oo isku wareegsan, waana midka ugu badan ee la isticmaalo.
- Silverskin Garlic: Waxay leedahay googooyin yaryar oo cufan, waxayna leedahay dhadhan xoog leh.
Isticmaalka:
- Waxaa badanaa loo isticmaalaa cuntooyinka maalinlaha ah iyo karinta.
2. Toonta Adag (Hardneck Garlic)
Astaamaha:
- Waxaa loo yaqaanaa "hardneck" sababtoo ah qoorta adag ee ay leedahay.
- Waxay leedahay googooyin yaryar oo ku yaal hareeraha qoorta adag.
- Dhadhankeeda waa mid xoog leh oo kulul.
Noocyada Caan ka ah:
- Rocambole Garlic: Waxay leedahay googooyin waaweyn oo xoog leh, dhadhankeeda waa mid kulul.
- Purple Stripe Garlic: Waxay leedahay googooyin leh khadadka guduudan, dhadhankeeda waa mid macaan oo xoog leh.
- Porcelain Garlic: Waxay leedahay googooyin waaweyn oo cufan, midabkeeda waa cadaan.
Isticmaalka:
- Waxaa badanaa loo isticmaalaa cuntooyinka gaar ah iyo karinta si loo helo dhadhan xoog leh.
3. Toonta Dheer (Elephant Garlic)
Astaamaha:
- Inkasta oo magaceedu yahay "toonta," waxay dhab ahaantii la xiriirtaa leek.
- Waxay leedahay googooyin waaweyn oo leh dhadhan dhexdhexaad ah oo aan sida toonta caadiga ah u kululayn.
Isticmaalka:
- Waxaa badanaa loo isticmaalaa saladka iyo karinta si loo helo dhadhan khafiif ah.
4. Toonta Qadhaadh (Black Garlic)
Astaamaha:
- Waa toon caadi ah oo lagu diyaariyo hab gaar ah oo loogu talagalay in lagu helo midab madow iyo dhadhan macaan oo malabka u eg.
- Waxaa la kariyaa muddo dheer oo loo qaboojiyaa heer kul gaar ah.
Isticmaalka:
- Waxaa badanaa loo isticmaalaa cuntooyinka gaar ah iyo suugada, iyadoo lagu darayo dhadhan gaar ah oo macaan.
Gunaanad
Toonta waxaa loo kala saaraa noocyo kala duwan iyadoo lagu saleynayo sifooyinka beerista iyo dhadhanka. Noocyada ugu muhiimsan waxaa ka mid ah toonta cagaaran (softneck), toonta adag (hardneck), toonta dheer (elephant garlic), iyo toonta qadhaadh (black garlic). Noocyadan kala duwan ayaa leh isticmaal kala duwan oo laga heli karo cuntooyinka kala duwan iyo habka karinta kala duwan. Toonta cagaaran ayaa badanaa loo isticmaalaa cuntooyinka maalinlaha ah, halka toonta adag loo isticmaalo cuntooyinka gaar ah si loo helo dhadhan xoog leh. Toonta dheer ayaa leh dhadhan khafiif ah oo loo isticmaalo saladka iyo karinta, halka toonta qadhaadh loo isticmaalo suugada iyo cuntooyinka gaar ah.
macdanta laga helo toonta
Protiin: Toonta ka kooban yihiin protiin, oo ah nafaqo muhiim ah oo loo isticmaalo dhar dhar oo ah qasab kaas oo lagu sameeyo dhanka dhar dhar.
Manganiyam: Waxay ka mid tahay toonta, oo ah muhiimadda la siiyo dhanka karida oo la siiyo dhiigga iyo kuwa bannaanka ah.
Fitoomaddo: Toontu waxay ka kooban yihiin fitoomado, oo ah muhiimadda la siiyo dhar dhar iyo dhanka lafta ah, kuwaas oo ka caawin kara korontooyinka iyo xakamaynta cudurrada.
.
faa,idooyinka laga helo toonta
1. Xoojinta Habka Difaaca Jirka (Boosting Immune System)
Toonta waxa ku jira allicin, oo ah maaddo dabiici ah oo leh awood xoog leh oo ka hortagga caabuqa. Cunista toonta waxay caawisaa xoojinta hab-dhiska difaaca jirka, taas oo ka hortagta cudurrada caadiga ah sida hargabka iyo durayga.
2. Xakamaynta Cadaadiska Dhiigga (Regulating Blood Pressure)
Toonta waxay ka caawisaa hoos u dhigista cadaadiska dhiigga iyadoo ay ugu wacan tahay fitamiinada iyo macdanta ku jirta, gaar ahaan potaasiyamka iyo maaddooyinka antioxidants. Tani waxay si gaar ah u faa'iido u leedahay dadka la ildaran dhiig karka sare.
3. Caafimaadka Wadnaha (Heart Health)
Cunista toonta waxay yaraynaysaa khatarta cudurrada wadnaha iyadoo hoos u dhigaysa kolestaroolka LDL (kolestaroolka xun) iyo kordhinta kolestaroolka HDL (kolestaroolka wanaagsan). Sidoo kale waxay caawisaa hagaajinta wareegga dhiigga.
4. Ka Hortagga Kansarka (Cancer Prevention)
Toonta waxay leedahay hantida antioxidants-ka oo sareysa, taas oo ka caawisa la dagaalanka unugyada kansarka. Qaar ka mid ah daraasaadka ayaa muujiyay in toonta ay yarayn karto khatarta kansarka caloosha iyo mindhicirada.
5. Hagaajinta Dheefshiidka (Improving Digestion)
Toonta waxay caawisaa dheefshiidka iyadoo kobcaysa soo saarista enzymes-ka dheefshiidka. Sidoo kale waxay leedahay sifooyin ka hortagga caabuqa iyo fangaska, taas oo ka caawinaysa inay hagaajiso caafimaadka mindhicirada.
6. Hoos U Dhigista Sonkorta Dhiigga (Lowering Blood Sugar)
Daraasaadyo qaar ayaa muujiyay in toonta ay caawin karto xakameynta heerarka sonkorta dhiigga, taas oo faa'iido u leh dadka qaba sonkorowga.
7. La Dagaalanka Caabuqa (Fighting Infections)
Toonta waxay leedahay sifooyin ka hortagga bakteeriyada, fangaska, iyo fayrasyada, taas oo ka dhigaysa mid faa'iido leh marka laga hadlayo la dagaalanka caabuqyada kala duwan.
8. Hagaajinta Caafimaadka Maqaarka (Improving Skin Health)
Sifooyinka ka hortagga caabuqa iyo antioxidants-ka ku jira toonta waxay caawin karaan hagaajinta caafimaadka maqaarka iyo yaraynta finanada iyo caabuqa maqaarka.
9. Daryeelka Timaha (Hair Care)
Toonta waxay ka caawin kartaa koritaanka timaha iyadoo kor u qaadaysa wareegga dhiigga ee madaxa iyo bixinta nafaqooyinka muhiimka ah ee timaha u baahan yihiin.
10. Hagaajinta Xasuusta iyo Shaqada Maskaxda (Improving Memory and Brain Function)
Toonta waxay leedahay maaddooyin antioxidants oo caawin kara ilaalinta unugyada maskaxda iyo hagaajinta shaqada maskaxda, taas oo ka hortagi karta cudurrada la xiriira da’da sida Alzheimers.
Gunaanad
Toonta waa miro leh faa'iidooyin caafimaad oo badan. Laga bilaabo xoojinta hab-dhiska difaaca jirka iyo ilaalinta caafimaadka wadnaha ilaa ka hortagga kansarka iyo hagaajinta dheefshiidka, cunista toonta waxay leedahay faa'iidooyin badan oo caafimaad. Ku darista toonta cuntadaada maalinlaha ah waxay kaa caawin kartaa wanaagga guud ee jirkaaga iyo caafimaadkaaga.
Post a Comment